Liefde gaat door de maag: een fles wijn van Chenin Blanc, dé kameleon onder de druivensoorten, is de beste pleister voor een gebroken hart!

Sinds een paar jaar zit ik in het professionele proefgroepje ‘Wijnwijfies’. Ik gebruik niet voor niks het woord professioneel, want de naam wijfies doet wellicht anders vermoeden. Duidelijk is in elk geval dat we er geen mannen bij willen. Waarom? Tja de meeste mannen denken het altijd beter te weten als het over wijn gaat.

Maar ook omdat we tussen het wijn proeven door graag over liefde en lust praten zonder mannen erbij. Zo swipen we de Tinder dates over tafel, roddelen we over ingedutte relaties en bespreken we alle ins & outs over ons (gebroken) hart.

Maar vergis je niet de wijnwijfies zijn stuk voor stuk fantastische vakvrouwen uit de wijnwereld, ik kan geen namen noemen, maar een jaloersmakend gezelschap. Elke blindproeverij wordt goed voorbereid en verzorgd door de gastvrouw van die avond waarbij we een specifiek thema aansnijden. De laatste proeverij was verbluffend goed en ging over wijnen gemaakt van de Chenin Blanc druif uit de Loire. Nu heb ik er zeker een aantal geproefd in mijn leven, maar nog nooit had ik er 16! uit de diverse subregio’s van het Loire dal verticaal mogen proeven. Een fantastische ervaring, wat een diversiteit en wat een kwaliteit!

‘For a perfect breakfast I will have a poached egg on toast with salt and pepper and a glass of Chenin Blanc.’

(winemaker Adi Badenhorst)
Mijn levendige herinnering aan Zuid Afrika…

Want mijn verliefdheid op wijn gemaakt van Chenin, begon eigenlijk helemaal niet in de Franse Loire, maar in Swartland, Zuid Afrika. Hier staat deze druif bekend onder het synoniem ‘Steen’. “Ik denk dat ik verliefd ben”, prevelde ik na het ontbijt met een glas op het Badenhorst Family wine estate. Tevens mijn mentor tijdens mijn stage, wijnmaker Adi Badenhorst, is een belangrijke factor geweest in het ontdekken van mijn liefde voor wijn gemaakt van deze druif. Toen ik jaren na mijn Kaapse wijnstage bij hem terugkeerde in zijn familiebedrijf in Swartland, Badenhorst Family Wines, kreeg ik direct een glas op mijn nuchtere maag!

Hij leerde mij wijn van Chenin Blanc te maken, maar bovenal leerde hij mij hoe erop verliefd te worden!

De Chenin wijnstokken voeden zich via de diepe wortels met water, mineralen en andere voedingsstoffen. Deze druif heeft een herkenbaar primair aroma; dit zijn de aroma’s van de druivensoort zelf, o.a. steenvruchten, appel, pruim en onder deze warmere omstandigheden ook tropisch fruit zoals guave en ananas. Maar daarnaast zijn ook de omstandigheden waaronder de druif groeit bepalend voor het uiteindelijke karakter van de wijn gemaakt van Chenin, denk aan het microklimaat en de bodem structuur en textuur van de betreffende wijngaard.
Tijdens de rijpingsperiode van deze druif aan de wijnstok ontwikkelt deze allerlei aroma’s die verband houden met het terroir*. Met de term mineraliteit geven wij deze herkenbare smaak aan die terug te proeven is in de wijn vanwege dit terroir. Hierin kun je het ‘natte steen’ aroma duidelijk herkennen, de wijn smaakt daadwerkelijk stenig. Voilà het Zuid Afrikaanse synoniem voor deze druivensoort: ‘Steen’!

Mijn persoonlijke favoriet van de proeverij is een wijn uit Vourvray, een wijn met haar afgetrainde body en toch nog duidelijke vormen.

Wat een veelzijdigheid, we proeven 14 droge wijnen van dezelfde druif uit de Loire, maar allen totaal verschillend. Het terroir van het Loire dal is zeer divers maar kun je grofweg verdelen in terroir met voornamelijk kalk in de bodem en terroir met overwegend leisteen bodems. Saumur en een groot deel van de Touraine, voornamelijk Vouvray en Montlouis, hebben kalkrijke bodems. Savennières, Anjou en een groot deel van de rest van Anjou heeft een leisteen, ‘schistes’, bodem waarin ook vaak het herkenbare silex, vuursteen aroma te herkennen is. Daarnaast een groot verschil in rijpheid, want in het koele klimaat van de streek Tourraine worden de Chenin druiven in sommige jaren maar moeizaam rijp en kun je typische vegetale aroma’s herkennen.

Afhankelijk zijn de wijnboeren van Moeder Natuur. Zij bestaat gewoon met al haar krachten en grilligheid. De natuur gaat haar gang.

Mede dit maakt Chenin wijnen zo divers, van vegetaal (moeilijk rijp) tot mousserend, méthode traditionelle en vol zoet. De Chenin druif is namelijk zeer bevattelijk voor edele rot. Botrytis Cinerea, de naam van deze illustere schimmel, is een belangrijk onderdeel van de productie van veel klassieke zoete wijnen uit het Loire dal. Als deze schimmel gezonde, rijpe druiven aantast, verzwakt hij de schil, waardoor het water in het vruchtvlees sneller verdampt en de druiven verschrompelen. De schimmel zorgt er niet alleen voor dat de suikers zich concentreren, maar voegt ook zijn eigen, unieke smaken toe aan de zoete wijn. Er is een combinatie van unieke factoren nodig om deze wijnen te maken: een rijpingsperiode zonder problemen, zodat de druiven volledig rijp en gezond zijn.

De zoete wijnmaker prevelt schietgebedjes om de Chenin druiven besmet te laten raken door de botrytis cinerea: mistige ochtenden die de groei en verspreiding van de botrytis bevorderen en warme, droge middagen om het uitdrogen van de druiven te versnellen. 

Zulke omstandigheden bestaan maar in heel weinig wijnbouwgebieden en komen bovendien niet elk jaar voor. Botrytis tast zelden alle druiven in gelijke mate aan. Dat betekent dat de druivenplukkers verschillende keren plukken. Handmatig oogsten is essentieel en het moeizame proces van druivenselectie maakt de productie van deze wijnen kostbaar.
Tijdens de avond gingen de gesprekken van verliefd op wijn gemaakt van Chenin genadeloos over in de perfecte wijn bij liefdesverdriet. Met een gebroken hart op de bank een fles wijn drinken doet wonderen, spreek ik uit ervaring. Tja.. liefdesverdriet is iets waar bijna iedereen wel een keer mee te maken krijgt. Ik heb er al een tijd geen last meer van gehad, gelukkig. Maar mocht het je overkomen, dan kan ik je zeker aanraden hierbij hulp in te roepen van een fles mooie wijn gemaakt van Chenin!

Liefdesverdriet. Zo herinner ik me de barbaarse nachten, de liters Chenin blanc wijn, de lege pakjes sigaretten en de woeste scheldbrieven die ik aan mijn ex schreef.

Terug naar de wijn, want we sluiten de avond af met twee zoete wijnen gemaakt van de Chenin. De karakteristieke aroma’s van Chenin met edele rotting zijn: honing, gedroogde abrikoos, roggebrood, zoete biscuitjes, kool, marmelade, ananas en paddenstoel. We zijn er zelfs stil van geworden, zelfs geen kletspraat meer over mannen.

Misschien is Chenin wel de enige echte kameleon onder de druivensoorten, van bruisend tot strakdroog tot honingzoet en alles daar tussenin, misschien wel een stuk spannender dan een man…