Sinds enige jaren is er in Nederland een ware kombucha-hype. Deze gefermenteerde drank kun je kant-en-klaar kunt kopen, maar de échte fans maken hun kombucha natuurlijk zelf.

Het drankje wordt niet alleen gewaardeerd om de smaak, maar ook om de vele gezondheidsvoordelen die het met zich mee zou brengen. Hoewel daar geen bewijzen voor zijn, is de smaak en het fermentatieproces zo fascinerend, dat ook wij er dol op zijn.

In dit artikel bespreken we de verschillende aspecten van deze bijzondere drank. Waar komt kombucha eigenlijk vandaan? Wat zijn de voordelen van het zelf kombucha maken, en hoe doe je dat? En is kombucha goed voor je, of juist slecht voor je? Wij vertellen je alles wat er te weten valt! Lees mee!

Wat is kombucha?

Wat is kombucha nou precies? De basis van de drank bestaat uit gezoete zwarte of groene thee. Daar wordt een bacteriecultuur aan toegevoegd. Deze kombucha-zwam, of SCOBY (een afkorting voor “symbiotic culture of bacteria and yeast“), zorgt ervoor dat de thee en suiker langzaam fermenteert. Na een of twee weken is het kombucha: een zurige drank, die weinig meer weg heeft van zoete thee waar het mee gemaakt werd.

Het draait bij kombucha dus allemaal om het fermentatieproces. De zwam, een ‘levende’ cultuur van bacteriën en gist, zet de suikers om in zuren, enzymen en andere stoffen. Hier houdt kombucha ook zijn typische smaakeigenschappen aan over. Ieder kambucha-zwam geeft weer een andere smaak!

Kombucha – kopen of zelf maken?

Kombucha is overal in flessen te koop: in de (ecologische) supermarkt staan de meest bijzondere kleuren en smaken. Maar een van de leuke dingen aan kombucha is ook, dat je het vrij eenvoudig zelf kunt maken.

Er is natuurlijk niets mis mee om kombucha in een fles te kopen. Maar het zelf maken van kombucha heeft een paar voordelen:

• Het is een stuk goedkoper!
• Je weet precies wat er in de kombucha zit;
• Je kunt alles precies afstemmen op jouw smaak;
• Ook niet onbelangrijk: het fermenteren is een fascinerend proces.

Zelf kombucha maken is niet moeilijk. Het enige dat je er voor nodig hebt is een grote glazen pot – zoals deze – en natuurlijk een kombucha-zwam. Die bacteriecultuur kun je kopen via internet, maar als je iemand kent die zelf kombucha maakt, kun je vast ook wel een stukje van hun zwam krijgen.

Het leuke is dat je met één zwam oneindig veel kombucha kunt maken. De bacteriën en gisten voeden zich met de suiker die je toevoegt. Zolang jij kombucha blijft maken, blijft de kombucha-zwam ook ‘leven’. Na verloop van tijd kan hij zelfs zijn eigen, bijzondere smaak ontwikkelen, doordat de verhouding van de bacteriën in elke SCOBY weer anders is.

Is kombucha gezond?

Kombucha is een bijzondere drank. Het fermentatieproces is fascinerend, en geeft een unieke smaak die je nergens anders van kent. Maar veel mensen drinken kombucha niet om de smaak, maar voor hun gezondheid. Maar waar is kombucha dan allemaal goed voor?

Als we de kombucha-goeroe’s en hippe foodbloggers mogen geloven, is kombucha een regelrechte wonderdrank. Overal op internet lees je dat het goed is voor je darmen en spijsvertering, voor je immuunsysteem, en voor je huid; het drinken van kombucha zou je lichaam ontgiften, en helpen tegen stress.

Het drinken van kombucha zou zelfs ziektes als reuma, astma en kanker genezen! Niet gek dat kombucha zo populair geworden is – het lijkt wel alsof het overal tegen helpt.

Neem het met een korrel zout

Zijn al die claims over de gezonde krachten van kombucha niet wat overdreven? Daar is veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. En inderdaad blijkt dat we dat allemaal met een flinke korrel zout moeten nemen. Ondanks veelvuldig testen kan namelijk niet aangetoond worden dat er bijzonder gezonde stoffen in kombucha zitten. Het is dan ook niet duidelijk waarom kombucha zo gezond zou zijn.

In Nederland heeft de Stichting IOCOB, die onderzoek doet naar alternatieve geneeswijzen, kombucha zelfs een ‘rood stoplicht’ gegeven. Dat betekent dat je kombucha echt niet moet zien als medicijn. In sommige landen, zoals België, is het verkopen van geneesmiddelen die gebaseerd zijn op kombucha zelfs verboden.

Is kombucha gevaarlijk?

In kombucha groeien allerlei bacteriën. De meeste daarvan zijn onschadelijk, maar er bestaat een kleine kans dat er ook wat schadelijke bacteriën in de drank komen. Is kombucha gevaarlijk?

Voor de meeste mensen niet: hun immuunsysteem kan dat gewoon aan. Het drinken van kombucha is voor hen ongeveer even risicovol als het eten van een stuk Franse kaas.

Maar voor een kleine groep mensen kan kombucha wel wat risico’s met zich meebrengen. Denk bijvoorbeeld aan mensen die kampen met hun gezondheid, zwangere vrouwen en voor kleine kinderen. Voor die groepen geldt dan ook dat ze beter het zekere voor het onzekere kunnen nemen, en beter geen kombucha kunnen drinken.

Wat is de geschiedenis van kombucha?

De oorsprong van kombucha is niet helemaal duidelijk. Vast staat dat het uit het Oosten komt: in China, Rusland en andere delen van Oost-Europa wordt deze drank al honderden jaren gedronken. Het woord kombucha lijkt een Japans leenwoord te zijn – hoewel Japanners zelf verwarrend genoeg weer een ander woord gebruiken voor kombucha.

In het begin van deze eeuw is kombucha plotseling razend populair geworden in Amerika en West-Europa. Kombucha zou genezende eigenschappen hebben en goed zijn voor je darmen en het immuunsysteem. Ook de bijzondere, zurige smaak slaat aan. Inmiddels kun je kombucha overal vinden. In de supermarkt vind je verschillende smaken, en ook in het café is het te bestellen. En dan zijn er natuurlijk nog de doe-het-zelvers, die met hun eigen bacteriecultuur zelf kombucha maken .