Pinotage – samen met Chenin Blanc het gezicht van Afrikaanse wijn – was bijna door het leven gegaan als Herminoir. En dat zit zo: Abraham Izak Perold was in de Universiteit van Stellenbosch op zoek naar een druivensoort die én de mooie smaken van rode Bourgogne zou weergeven, en de Afrikaanse hitte kon weerstaan. Zoals ik al eerder schreef is Pinot Noir de nachtmerrie van elke wijnmaker: echt heel moeilijk te verbouwen en altijd ziek, zwak en misselijk.

Professor Abraham besluit de Pinot Noir te kruisen met Cinsaut. Deze druivensoort uit de warmere Franse Rhonevallei gaat in Afrika schuil onder de naam Hermitage. Pinot Noir X Hermitage = Pinotage. Herminoir is ook in overweging genomen. 

De Pinotage lijkt gek genoeg totaal niet op zijn Franse voorgangers. De aroma’s hebben niets te maken met de wijnen uit de Rhone of de Bourgogne. De wijnen zijn vol, stevig en aards. Een hele typische geur van banaan onderscheidt de wijn van vele andere rode wijnen (behalve Beaujolais misschien). De druif staat verder bekend om zijn (te) hoge rendement, resistentie tegen allerlei ziektes (well done Abraham!) en hoge tannines.

Pinotage Haters

Er zijn behoorlijk wat tegenstanders – en er zijn zelfs wijnmakers die zeggen dat Pinotage niks te zoeken heeft in de wijngaarden. Deze felle haters vinden dat dit druifje ‘gekookt’ ruikt, met verf en aceton aroma’s. Dit is echter niet alleen de druif zelf. De wijnmaker speelt bij het wijn maken met Pinotage (en alle anderen druivensoorten) een zeer grote rol.

Pinotage krijgt het zwaar, als begin jaren 90, na de afschaving van de apartheid, de Afrikaanse wijnboeren hun potentiële afzetmarkt kunnen vergroten naar de rest van de wereld. Trendy druiven als Shiraz en Cabernet Sauvignon leveren veel meer op en Pinotage delft het onderspit.

Wine Nerd Alert | Vieze geurtjes

Bovengenoemde verf en aceton geuren noemen we secundaire aroma’s of gistaroma’s. Aroma’s die gevormd worden tijdens vergisting door middel van gisten en bacteriën.

(Er zijn ook primaire aroma’s, door de druif gevormde geurstoffen en tertiaire aroma’s; aroma’s gevormd tijdens de rijping van wijn.)

Door de gisting worden suikers omgezet in ethanol en koolstofdioxide. Door deze chemische reactie worden ook een aantal bijproducten gevormd, zoals esters en hogere alcoholen. Deze bijproducten zijn medeverantwoordelijk voor het uiteindelijke bouquet van de wijn. 

Port, Sparkling & Pinotage Blends

Tegenwoordig is er weer wat meer ruimte voor Pinotage. Naast single varietal wijnen worden er steeds meer druiven gebruikt voor blends (meestal met Syrah), versterkte portachtige wijn en sparklings. De ‘gewone’ droge rode wijnen worden steeds beter. De Pinotage is een druif, waarvan de wijn kwaliteit en stijl in de handen ligt van de wijnmakers. En die worden gewoon steeds beter. Er wordt minder, maar geconcentreerder geoogst en de druiven ondergaan de nieuwste wijnmaak technieken.

Zo heurt het

Een mooi voorbeeld heeft een prachtige diepe kleur en rode fruit aroma’s, maar ook rode paprika, rooibosthee, bacon, drop, gedroogde laurier blaadjes als geuren. De zuurgraad is niet erg hoog, terwijl tannines juist wel aanwezig zijn. De meeste wijnen worden daarom aangezuurd.

Het overgrote deel van de Pinotage staat aangeplant in Zuid Afrika. Ook in Brazilië, Canada, Nieuw Zeeland en de Verenigde Staten kun je ze tegenkomen, maar dan moet je wel goed zoeken!

Pinotage & Spijs