De allereerste wijnen van Afrika

Op het Zuidelijkste puntje van het Afrikaanse continent – daar waar twee machtige oceanen elkaar treffen – ligt de mooiste kaap van de wereld: Kaap de Goede Hoop. Op deze plek, in de schaduw van de Tafelberg, plantte de eerste gouverneur van de Kaap Jan van Rienbeeck, in 1655 de eerste wijnstokken.

In dit artikel lees je meer over 5 wijngebieden in Zuid- Afrika, en een stukje geschiedenis over hoe Zuid-Afrikaanse wijnen zijn ontstaan. Nieuwsgierig geworden? Lees snel verder!

Zuid-Afrikaanse wijn in opkomst

Zuid Afrikaanse wijn neemt pas echt een vlucht met de komst van de Hugenoten, dit waren calvinisten (protestanten) die wegvluchtten uit Frankrijk onder druk van de katholieken tussen 1680 en 1690.

Zij waren het, die de Nederlanders leerden wijn te maken, te drinken en met eten te combineren. De Zuid Afrikaanse wijnbouw worstelde nog lang met de keuze van het juiste druivenras op de juiste plek en hoe de wijnbereiding aan te passen aan de lokale omstandigheden.

1. Constantia

Van Riebeecks opvolger, Simon van der Stel, was niet alleen een enthousiaste wijnliefhebber, maar had ook kennis van wijnbouw en wijnbereiding. Hij plantte een wijngaard aan op zijn eigen landgoed, Constantia. En maakte daar al snel uitstekende wijn. Later zou daar de beroemde ‘Vin de Constance’ gemaakt worden.

De Kaap – met haar 650 miljoen jaar oudere bodems dan Europa – is een paradijs voor wijnboeren. En dan heb ik de ontelbare hellingen, heuvels en uitlopers van gebergten met hun ideale liggingen nog niet eens genoemd!

De wijngebieden liggen middenin het Cape Floral Kingdom. Naast de wijnstok groeien hier nog zo’n 10.000 plantensoorten. In perspectief: op dit kleine, vruchtbare stukje Zuid Afrika groeien meer verschillende planten dan op het hele noordelijke halfrond!

Naast al deze positieve punten voor de druiven, is er ook nog een heerlijk koel briesje van de Atlantische Oceaan. Door deze zeewind rijpen de druiven veel langzamer

2. Stellenbosch

Stellenbosch wordt toch vooral gezien als de hoofdstad van de Zuid Afrikaanse wijn, ook al is Constantia ouder. Simon van der Stel, naar wie de stad genoemd is, vestigde de eerste boerderijen hier in 1679. Aangezien de Kaap een bevoorradingspost was voor de VOC en er vooral graan, vlees en vers fruit klaar moest staan­­­, behoorde wijn al snel tot de standaard uitrusting. Wijn was immers veel betrouwbaarder dan water als het om houdbaarheid ging.

Stellenbosch wordt omgeven door bergen, de Simonsberg in het noordoosten, Jonkershoek in het oosten en de Hottentots-Holland en Helderberg in het zuidoosten. In het westen zijn er de Papagaaiberg en Stellenbosch Kloof. Het is een groot wijngebied, ongeveer even groot als Marlborough. Het heeft dan ook diverse microklimaten.

3. Cape Agulhas

Direct ten oosten aan de kust van Walker Bay ligt het district Cape Agulhas. Dit gebied heeft een zeeklimaat. De verkoelende zeebries van de Indische Oceaan zorgt voor een lange, koele rijpingsseizoen, perfect voor Sauvignon Blanc, Semillon en Shiraz. Ondanks dat de wijnstokken nog erg jong zijn, is de kwaliteit al zeer goed. De verwachtingen voor de toekomst liggen dus erg hoog hier.

4. Swartland

Swartland is een enorm interessant wijngebied ten Noorden van Kaapstad. Het staat bekend om zijn warme klimaat, maar ik merkte tijdens mij bezoek dat de koele wind afkomstig van de Atlantische Oceaan ook hier voelbaar is. Veel diversiteit in microklimaten. Qua druivensoorten vind je hier veel Cabernet, Syrah en Pinotage.

Ik raakte hier ontzettend geïnspireerd door de wijnmakers die ik ontmoette. De wijnmakers van de Swartland Independent: een groep enthousiaste, jonge wijnmakers die bekendstaan om hun natuurwijnen. Ze werken nauw samen om de expressie van het terroir – of beter gezegd – het DNA van de regio te identificeren. Deze samenwerking is uniek!
Swartland heeft door deze samenwerking een geheel eigen identiteit en een soort cultstatus bereikt. Wanneer je kijkt naar deze Swartland Independent Producers zie je dat ze alles delen en elkaar helpen. Ze staan er nooit alleen voor.
Ook leuk, Eben Sadie, één van de grote namen uit dit gebied, heeft een experimentele wijngaard waar hij nu wel 20 verschillende mediterrane druivenrassen heeft aangeplant.

5. Franschhoek

Franschhoek is een van de kleinste wijngebieden in Zuid Afrika, maar historisch belangrijk! Het was hier dat Simon van der Stel 200 Franse Hugenoten installeerde tussen 1688 en 1690. Ze integreerden snel met de vrije burgers uit Holland en hun invloed in wijnbouw en wijnbereiding kan niet worden onderschat.

Je ziet hun namen overal in de wijngebieden terug ziet o.a. La Motte, l’Ormarins, Haut Cabrière, Dieu Donné, l’Avenir.

Omgeven door het Drakenstein gebergte ontvangt Franschhoek relatief veel regenval (900mm). De wijngaarden zijn heel divers in terroir, waardoor er een grote variatie is aan druivensoorten en wijnstijlen. Qua natuur heeft Zuid Afrika dus echt alles om misschien wel de beste wijnen van de wereld voort te brengen!