Primitivo & Zinfandel | Stiekem precies dezelfde
Amerikanen hoopten vurig dat zij een eigen authentieke Amerikaanse druivensoort hadden met ‘hun’ Zinfandel. Van deze ‘lokale’ druivensoort maakt men dan maar meteen alle mogelijke kleuren en soorten wijn. Helaas, helaas.
Meer dan een eeuw lang werd er onderzoek naar Zinfandel gedaan. Verschillende ‘waarheden’ werden geclaimd. Zo zou de Zinfandel zijn roots hebben in Hongarije en Oostenrijk.
In 1960 kwam het verlossende woord dichterbij. Een Californische onderzoeker ontdekt een duidelijke overeenkomst met Primitivo uit het Zuiden van Italië. Iets wat eind jaren zeventig nog eens werd bevestigd door DNA onderzoek. Primitivo = Zinfandel.
In de arme Italiaanse regio Puglia (Apulië) zagen wijnboeren dit als een prima salestool en de druiven werden haastig omgedoopt tot het meer commerciële Zinfandel. Inmiddels kan Primitivo het weer op eigen kracht en mag die naam dus terug op het etiket.
Primitivo komt oorspronkelijk uit Kroatië
De Zinfandel heeft zijn wortels dus in Europa. Maar… niet in Italië! In een wijngaard in Kroatië wordt pas in 2001, een druivensoort ontdekt die lokaal ‘de rode uit Kastela’ wordt genoemd, de ‘Crljenak Kastelanski’. Nog een jaar later worden er ook overeenkomsten gevonden met de druif ‘Pribidrag’.
Primitivo komt oorspronkelijk uit Kroatië
De Zinfandel heeft zijn wortels dus in Europa. Maar… niet in Italië! In een wijngaard in Kroatië wordt pas in 2001, een druivensoort ontdekt die lokaal ‘de rode uit Kastela’ wordt genoemd, de ‘Crljenak Kastelanski’. Nog een jaar later worden er ook overeenkomsten gevonden met de druif ‘Pribidrag’.
Wijnschrijver en Master of Wine Jancis Robinson en haar team schrijven in 2012 (in het briljante boek Wine Grapes), ook nog over een negentig jaar oude druivenstok, gevonden in – no shit – de tuin van een wat oudere dame in het Zuiden van Split. Niet veel later volgt overtuigend bewijs dat deze ‘Tribidrag’ de originele plant is.
ZPC
{Zinfandel, Primitivo, Crljenak Kastelanski}
Zowel Primitivo, Zinfandel als ZPC (Zinfandel-Primitivo-Crljenak Kastelanski), zijn gangbare namen. Al hopen sommige dat het oorspronkelijke Tribidrag weer in swung raakt.
En hoe smaakt dat dan, die ZPC druif?
De grote druiven groeien snel en bouwen veel suikers op. Dit kan resulteren in een hoog alcoholpercentage. Dit alcohol percentage is dan weer verantwoordelijk voor het mondgevoel: rijk en stevig. Zwaarder dan Pinot Noir maar, zeker lichter dan Cabernet Sauvignon.
De druiven hebben een dunne schil, wat zorgt voor soepele tannines, maar tegelijkertijd de druif gevoelig maakt voor rot. Als de druiven eenmaal gezond rijp zijn, kun je ze zelfs langer laten rijpen voor een leuke dessertwijn!
De ‘gewone’ rode wijnen hebben spannende aroma’s. Naast de haast standaard blauwe bessen en andere bosvruchten, kun je namelijk een duidelijke tabaksgeur, dropjes, pruimen en afhankelijk van het gebied, cranberry’s, leer en specerijen tegenkomen.
De verschillende wijnen en wijngebieden
Amerikanen hebben ‘hun’ Zinfandel
In Amerika kan alles. En dus maken de Amerikanen van hun kloon halfzoete, roze bakvissenwijn. Maar ook dessertwijnen met een hoog alcoholpercentage van laat geoogste druiven. En niet te vergeten – hele lekkere, sappige en mooie rode wijnen.
White Zinfandel
Bijna driekwart van alle (verschillende soorten) Zinfandel staat in de USA aangeplant. 85% van die aanplant wordt gebruikt voor de commerciële ‘White Zin’. Voor Amerikaanse tieners dé Lambrusco van deze tijd. Deze lichtroze, semi-zoete wijn heeft niet de complexiteit van ‘gewone’ rode wijn, maar daar is deze eendimensionale bulk ook helemaal niet voor bedoeld. Dit drankje is snel, goedkoop, zoet en simpel.
Rode Zin in USA
De andere 15% wordt voornamelijk gebruikt voor rode wijnen, al wordt er ook dessertwijn mee gemaakt! Het warme Californië – veruit Amerika’s meest producerende wijngebied – is ook het belangrijkste gebied voor Zinfandel.
Dit zijn de belangrijkste wijnregio’s en de wijnen die je daar kunt verwachten: de Zinfandel AVA-regio’s in Californië:
AVA Napa Valley:
prachtige exemplaren gespot in een intense, ‘plummy’, houtgerijpte Bordeaux stijl.
AVA Sonoma:
– in AVA Dry Creek Valley worden sappige Zins gemaakt met hoge zuurgraad en aroma’s als anijs en peper.
– ook AVA Russian River Valley vind je wijnen met een hoge zuurgraad gemaakt van oude wijnstokken. Deze wijnen zijn wat lager in alcohol en hebben ‘spicy’ aroma’s.
AVA Lodi:
hier wordt veel van de oogst gebruikt voor White Zin, maar er zijn ook mooie rode exemplaren te vinden in een makkelijke en sappige stijl.
AVA Paso Robles:
ronde en zachte Zins uit deze bloedhete regio.
Primitivo in de Italiaanse Puglia
In de kelders van Italië vindt die andere versie – Primitivo – het héérlijk. De Italiaanse variatie heeft een gemiddelde zuurgraad, veel fruit en wat ‘zwartere’ aroma’s. Puglia is een vrij grote wijnregio voor Italiaanse begrippen. De wijnen zijn ‘rustiek’ te noemen. Een ander woord zou misschien een tikkie ‘lomp’, of wat aardiger ‘een boers randje’. 😁
Tegenwoordig proberen de wijnmakers een meer Amerikaanse stijl te maken door Amerikaans hout te gebruiken voor de rijping. Voordat de Primitivo trouwens aansloeg, werd er in magere, koude jaren een groot deel van de druiven verkocht aan Noord Italië, Duitsland en Frankrijk.
Dol op Italië? Ga in het najaar mee op WijnSpijs WijnReis™️ naar Piemonte (truffels zoeken én eten!) of Verona (Amarone, Recioto en Valpolicella!) en ontdek de prachtige foodcultuur van deze regio’s!
De belangrijkste en beste Primitivo wijnen uit Puglia
DOC Primitivo di Manduria:
in het Oosten van Taranto worden perfecte Primitivo’s afgeleverd. Donker, stevig en vol fruit. Échte kaskrakers zeg maar. Lokaal koelt men de wijn licht, zodat de zoetheid en de alcohol wat wordt ingedamd. Proberen?
DOC Gioia del Colle Primitivo:
ligt wat hoger en dus koeler dan de rest. Deze wijnen zijn daardoor wat strakker en hoger in de zuren. Een veelbelovende regio, waar de wijnen dus een aanwinst zijn voor je kelder. Overigens mogen hier ook andere druivensoorten – Montepulciano Negroamaro en Malvasia Nera – worden toegevoegd aan de Primitivo. Staat er echter Primitivo op het label, dan is het een mono-cépage. Proberen?
